Nhân chuyến công tác tại BR-VT, GS.TSKH Phạm Mạnh Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo BR-VT xung quanh vấn đề y đức trong bối cảnh kinh tế thị trường hiện nay.

*  Phóng viên: Theo giáo sư, vấn đề y đức nên được hiểu thế nào trong bối cảnh hiện nay?

- GS, TSKH Phạm Mạnh Hùng: Chúng ta cần thừa nhận dưới ảnh hưởng của kinh tế thị trường, "đồng tiền" đang len lỏi vào mối quan hệ giữa người thầy thuốc với bệnh nhân. Nếu chúng ta cứ hô hào giáo dục y đức mà không thẳng thắn nhìn nhận vào vấn đề mưu sinh của thầy thuốc thì sẽ không hiệu quả. Thực tế những tiêu cực trong đội ngũ thầy thuốc vẫn tồn tại, khiến bệnh nhân ngày càng mất lòng tin.

Công nhận nghề y là một nghề mưu sinh thì xã hội sẽ có cái nhìn công bằng hơn với người thầy thuốc và họ cũng sẽ an tâm hơn, giảm bớt những áp lực, lo lắng. Ngược lại, người thầy thuốc sẽ buộc phải tuân thủ những nguyên tắc nghề nghiệp để được tiếp tục hành nghề mưu sinh. Đó là phải đặt lợi ích của bệnh nhân lên trên lợi ích của người thầy thuốc. Thực tế đã có không ít bác sĩ vì lợi ích của mình muốn kiếm lợi nhuận mà lạm dụng thuốc men, kỹ thuật điều trị không cần thiết, để thu thêm tiền của bệnh nhân. Hay vẫn còn phổ biến tình trạng bác sĩ chỉ nghe bệnh nhân kể bệnh rồi chỉ định cho làm xét nghiệm, chụp chiếu (ví dụ như kể đau bụng thì cho đi siêu âm, đau ngực thì chụp XQ) mà không thăm khám lâm sàng cho bệnh nhân...

Hơn nữa, nghề y liên quan chặt chẽ đến sinh mệnh của con người, chỉ cần một sơ sót của thầy thuốc có thể khiến bệnh nhân tử vong. Do đó, vấn đề y đức hiện nay càng cần phải đề cao tính chuyên nghiệp trong hành nghề y. Đó chính là việc tuân thủ nghiêm khắc quy tắc làm việc và điều trị cho bệnh nhân. Hiện nay đâu đó vẫn còn tình trạng bác sĩ bỏ ca trực, làm sai quy trình khám chữa bệnh... dẫn đến tai biến cho bệnh nhân, là do người thầy thuốc không đạt được tính chuyên nghiệp trong công việc.

Nhân viên y tế chăm sóc cho bệnh nhân tại Khoa Hồi sức tích cực chống độc Bệnh viện Bà Rịa.

*  Làm thế nào để phát huy tính chuyên nghiệp cho người thầy thuốc, thưa ông?

- Để người thầy thuốc đạt được tính chuyên nghiệp, trước tiên cần phải xây dựng môi trường làm việc mang tính chuyên nghiệp với hệ thống hạ tầng cơ sở, điều kiện làm việc tốt, hành lang pháp lý chặt chẽ. Trong đó, hành lang pháp lý cần đặt ra vấn đề ràng buộc người thầy thuốc phải bảo đảm được tính kỷ luật nghiêm khắc trong hành nghề. Nếu không có những ràng buộc pháp lý, nghề y rất dễ lạm dụng và thậm chí lợi dụng người bệnh để làm giàu, dẫn đến y đức bị suy thoái nghiêm trọng.

Làm được những điều nói trên đòi hỏi có sự quan tâm đầu tư của chính quyền và các cấp lãnh đạo.

*  Việc đầu tư cho y tế hiện nay đã được quan tâm đúng hướng hay chưa, thưa giáo sư?

- Hiện nay, vẫn chưa có sự nhìn nhận đúng đắn vấn đề đầu tư cho y tế là để giảm đói nghèo cho nhân dân. Trên thực tế, người dân đang phải chi phí cho khám chữa bệnh vượt xa thu nhập của họ. Đã có không ít người nghèo đi vì chi phí khám chữa bệnh. Vì vậy, phát triển một nền y tế không chỉ là nâng cao chất lượng khám chữa bệnh mà còn phải có giải pháp để giảm chi phí khám chữa bệnh từ "tiền túi" của người dân.

Tại BR-VT, những năm qua, chính quyền địa phương đã có sự đầu tư hạ tầng cơ sở rất tốt, không chỉ cho bệnh viện mà còn cả hệ thống y tế cơ sở. Đặc biệt, Bệnh viện Bà Rịa đã được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị đạt được sự hiện đại, tiến bộ về khoa học kỹ thuật. Tuy nhiên, để tạo được tính chuyên nghiệp trong ngành y tế, chính quyền và lãnh đạo ngành tại BR-VT cần xây dựng lộ trình phát triển kỹ thuật công nghệ cao trong điều trị dựa trên những luận cứ về cơ cấu bệnh tật, chỉ số khoa học về y tế. Đồng thời, xây dựng lộ trình đào tạo đội ngũ thầy thuốc có chất lượng tay nghề và tính chuyên nghiệp cao. Bên cạnh đó, tỉnh cần thực hiện tốt bảo hiểm y tế toàn dân để giảm chi phí của người dân cho bệnh tật.

*  Xin cảm ơn ông!

MINH THIÊN
(Thực hiện)